Bina altlarında bulunan ekmek fırınları, yaydıkları yüksek ısı sebebiyle betonu kolay kırılır hale getirip, olası bir depremde faciaya davetiye çıkarıyor. 2014 yılında yapılan düzenlemeyle fırınların bina altlarına açılmasının önü kesildi. Ancak birçok ilde olduğu gibi Antalya’da da fırınların ve restoranların büyük çoğunluğu hala bina altlarında yer alıyor.
Olası bir deprem durumunda yönelik hazırlıklar tartışılırken uzmanların dikkat çektiği bir tehdit ise apartman altı fırınlar, 'Bina betonunu kolay kırılır hale getiriyor' uyarısı yapıyor. Yasaya göre zaten fırınların apartman altında bulunması da yasak. Apartman altında yüksek ısı üreten taş fırınlar, neme sebep oldukları için zamanla beton üzerinde genleşme ve kolonlarda esneme yapıyor. Apartman altındaki fırınların ısı değişimin binanın taşıyıcı sistemlerine zarar vermemesi, gerekli teknik koşulların sağlanması amacıyla 2005 yılında fırınlara yeni standartlar getirildi.
RUHSAT VERMESELERDE GÖZ YUMUYORLAR
Antalya Fırıncılar Odası Başkanı Murat Ülger, fırın restoran, sinema ve tiyatro gibi alanların bina altında olmaması ile ilgili kanun olduğunu ancak hiçbir belediyeye veya kuruma bu yasayı uygulamadığından yakındı. Ülger, “Fırınların bina altlarına kurulmaması ile ilgili bir yasamız var.Ama kimse uygulamıyor. Fırıncılar Odası olarak yıllardır bu yasanın uygulanması için mücadele veriyoruz. Hiçbir belediye veya kuruma bu yasayı uygulattıramıyoruz. Apartman altlarında fırın açmaya izin veriyorlar. Ruhsat vermeseler bile göz yumuyorlar” dedi.
YASA VAR UYGULAYAN KURUM YOK
Van depreminin ardından 2014 yılında İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin yönetmeliğe, 'Ekmek fırınlarının bu amaca tahsisli ayrık nizamda müstakil binalarda açılmış olması' maddesi eklendi. Bu maddeye göre, büyükşehirlerde ve nüfusu 100 binin üzerindeki yerleşim birimlerinde ekmek fırınlarının müstakil binalarda üretim yapması gerekiyor. Ancak Antalya’da birçok fırın yönetmenliğe aykırı bir şekilde apartman altlarında üretime devam ediyor. Yönetmelik sonrası bina altlarına fırın açılmasına ruhsat verilmiyor.
“UNLU MAMUL” RUHSATIYLA YASAĞI DELİYORLAR
Birçok işletmeci ise bu yasağı 'unlu mamul' ruhsatıyla deldiğini söyleyen Başkan Ülger, bu ruhsat, poğaça, börek, pasta gibi mamullerin üretimi için doğalgazlı ve elektrikli fırınlara verildiğini, ekmek üretimi için yüksek ısı gerektiğini ifade etti.Ülger, ekmek üretim alanlarının ısısının pasta üretim yerlerinden daha yüksek olduğuna dikkat çekerek, “Pasta, unlu mamul ruhsatı alıyor ekmek üretiyor. Pasta fırını daha az ısı yayıyor. Ama ekmek odunlu fırın ve ısı derecesi yüksek fırınlarda çıkıyor. Biz bununla mücadele diyoruz ama bir türlü yasayı uygulatamadık. Yasa, fırın, restoran ve sinema, tiyatro gibi böyle binaların özel yerler olduğu için bina altlarında olmayacağı yönünde.Ama uygulayan bir kurum bulamıyoruz” diye konuştu.
AKDOĞAN: “BİNALARIN ALTI TİCARİ OLMAMALI”
Antalya İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Mehmet Soner Akdoğan, fırınların yüksek ısıdan dolayı binanın statik yapısına zarar verdiğini belirterek “Son dönemde fırınlar için izni verilmiyor.Öyle bir düzenleme oldu. Bina altlarına bazı belediyelerimizde izin verilmiyor. Deprem bölgesinde yeni biralardaki hasar,yumuşak kat nedeniyle altı ticaret, işletme olan binalarda gözlemlenmiştir” diye ifade etti.
Ticari yerlerin, ticari bölümlerin apartman ve bina altlarında olmaması gerektiğini savunan Akdoğan, “Bunlar Amerika’da olduğu gibi toplanmalı ve belli bölgelerde ticari alan olarak ilan edilmeli. Bir binanın altı ticari olmamalı.Burada geniş açıklıklar istendiği için statik sistemler zorlanıyor. O yüzden bu deprem bizim için dersolur umarım” dedi.
RAPOR HAZIRLANIYOR BİLGİLENDİRECEĞİZ
Her deprem sonrası İnşaat Mühendisleri Odası Genel Merkezi ve üniversitelerin depremle ilgili detaylı rapor hazırladıklarını belirten Akdoğan, “Her depremden sonra hem genel merkezin hem üniversitelerimiz, bir deprem raporu yayımlarlar,daha geniş kapsamlı bir raporda hazırlanıyor sonra yayımlanacak. Rapor yayımlandığında bizde kurumları ve vatandaşları bu rapor doğrultusunda bilgilendireceğiz” diye anlattı.
İŞTE O YÖNETMELİK
2014'te 14/7/2005 tarihli 2005/9207 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan işyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına ilişkin Yönetmeliğin 5. maddesinin birinci fıkrasının (m) bendi aşağıdaki şekilde değiştirildi: "Ekmek fırınlarının tahsili ayrık nizamda müstakil binalarda açılmış olması (Ancak alışveriş merkezleri içinde bulunan 1000 metrekare ve üstü alana sahip hipermarket, süpermarket ve gross market ve megamarket gibi adlarla açılan işyerleri bünyesinde yer alan fırınlarda ayrık nizamda müstakil bina şartı aranmaz.)"
Ahmet AYÇİÇEK
01.03.2023 16:10:12