Türkiye Ziraatçılar Derneği Antalya Şube Başkanı Abdurrahman Özcan, Türkiye’de ekilmeyen toprakların oranının artması ve köylerde yaşayanların sayısının her yıl biraz daha azalmasının tarımsal ürünlerin tarladan çıkış fiyatıyla market fiyatları arasındaki farkın artmasına yol açtığını söyledi.
TOPRAĞIN YÜZDE 10’U BOŞ DURUYOR
“Tarım sektöründe istihdam edilenlerin sayısı son yirmi yılda yaklaşık yüzde 50 oranında azalmıştır” diyen Özcan, “Üretimi terk edenlerin başında genç nüfus gelmektedir. Arazi varlığının yüzde 10’u ekilmeden boş durmaktadır. Kayıtlı çiftçilerin yaş ortalaması ise 58’i aşmıştır. “Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları”na göre, köylerde yaşayanların oranı yüzde 6.6’ya kadar gerilemiştir. Tarım ürünlerinin alım fiyatları da girdi maliyetlerindeki artış nedeniyle yetersiz kalmıştır. TMO’nun yılın ilk 5 ayında 6,5 milyon ton hububat ithal edilmesi ve TMO Depolarının büyük kısmının ithal buğday ile dolması nedeniyle TMO alımlarında sorun yaşanmıştır” ifadelerine yer verdi.
FİYATIN ALTINDA SATILDI
Üretici randevulu alım sistemindeki tıkanıklıktan dolayı buğdayı belirlenen taban fiyatın altında fiyatla satmak zorunda kaldığını aktaran Başkan Abdurrahman Özcan, “Ekmeklik buğdayda prim dahil tonu 9 bin 250 lira olarak belirlenen fiyatın çok daha altında kalmıştır. Geçen yıla göre yalnızca yüzde 24,2 oranında artış anlamına gelmektedir. Üretici stoklar nedeniyle TMO’dan randevu alamadığı için ürününü tüccara bu fiyatın daha altında bir fiyattan satmıştır. Taban fiyatı 7.500 lira olan arpa da tüccara 5.000 lira civarında bir fiyattan satılmıştır” dedi.
Abdurrahman Özcan, “Mısır alım fiyatları da beklenenin çok altında kalmıştır.Fındık alım fiyatları da Giresun için 84 TL, Levant için 82,50 TL olarak belirlenmiştir; sivri kalite kabuklu fındığın kilogram fiyatı 80 lira, standart dışı kabuklu fındığın kilogram fiyatının ise 75 lira üzerinden değerlendirilmiştir. Böylece geçmiş yıllarda 5-6 dolar seviyesinde olan fiyatlar 3 dolara kadar düşmüştür. Fındığın maliyetinin 75- 80 lira olduğu düşünüldüğünde bu fiyat üreticinin beklentisi olan 100 liranın çok altında kalmıştır. Trakya’nın en önemli tarım kenti Tekirdağ’da yağışların yetersiz olması ve kuraklık nedeniyle geçen yıl aynı dönemde yüzde 45 olan doluluk oranı yüzde 19’’a inmiş, yer altı su seviyesi 2 metre düşmüştür. Yaşanan kuraklık nedeniyle Trakya’da ayçiçeği üreticisinden sonra çeltik üreticisi de zor durumda kalmıştır. Kuraklık nedeniyle ayçiçeğinde geçen yılki rekoltenin yarısı düzeyinde ürün elde edilmesi beklenmektedir” ifadelerine yer verdi.
Kuraklıktan buğday rekoltesi de olumsuz etkilendiğini sözlerine ekleyen Başkan Özcan, “Ayçiçeğindeki kuraklık zararı TARSİM tohumluk bayiliklerine yabancı bir firma tarafından dağıtılan tohumun ‘’kuraklığa dayanıklı olmaması’’ nedeniyle zarar büyümüş rekolte düşmüştür.Yabancı bir firma tarafından dağıtılan tohumun verimli olmaması nedeniyle zarar büyümüştür. Edirne Ticaret Borsası fiyat arşivine göre 2021’de ayçiçeği fiyatı kilo başına 10,6 liraya kadar çıkan fiyat 2022’de 8 liraya kadar düşmüştür. Bu yıl açıklanacak fiyatın kuraklık da göz önüne alınarak bir telafi fiyatı belirlenmesi gerekmektedir. Aksi takdirde son yıllarda artan ayçiçeği üretimi yeniden düşecektir. Meyve sebze sektöründe de benzer sorunlar yaşanmaktadır. Geçen yıl sezon sonunda 80 liraya kadar çıkan birinci kalite kiraz, bu yıl 20 liraya kadar düşmüştür. Buna karşılık geçen yıl 150 lira olan 1 litre ilaç bu yıl 450 liraya çıktığını, gübre fiyatları ise yüzde 400 oranında artmıştır” açıklamalarına yer verdi.
Gelecek sezon telafi desteği sağlanması gerektiğine vurgu yapan Başkan Abdurrahman Özcan son olarak şunları söyledi: “Bu tablo karşısında önümüzdeki sezon için önlemler alınması, çiftçiye bu yıl uğradığı zararı karşılayacak “telafi desteği” sağlanması gerekmektedir. Kırsal kesimde üretim yapan çiftçiler için de acil önlemler alınmalıdır. Aksi takdirde üreticinin tarım sektöründen çekilme hızı artacak, ülkenin gıda alanındaki kendine yeterliliği daha da azalacaktır. Bu durum, dünyada gıda savaşlarının arttığı koşullarda bir milli güvenlik sorunu yaratacaktır.”
Haber: Yalçın KÜÇÜK
10.10.2023 11:13:16