‘Bilmediğimiz mesele mi var?’

Koronavirüs nedeniyle ticaretle uğraşan herkesin zor günler yaşadığını söyleyen Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Davut Çetin, “Üyelerimize ekonomik desteği sürekli konuştuğumuz için neredeyse rüyasını göreceğiz” dedi.

DESTEK KONUSU TATMİN EDİCİ OLMADI

Başkan Çetin, “Halen binlerce üyemiz kredi, vergi, kira, ücret ödeme derdinde. Komitelerimiz her ay destek taleplerini yazıyor. Vergi ve kredilerin ertelenmesi, hibe destek verilmesi, yeni kredi talepleri değişmez gündem olmaya devam ediyor. Ülke olarak ekonomik destek konusunu tatmin edici bir şekilde çözemedik. Bunun neden böyle olduğunu anlamak mümkün değil. Daha önce de söyledim, geçen yıl kredide dünya rekoru kırdık. İşsizlik Fonundan sağlanan kısa çalışma ödeneği gibi destekler çok yararlı oldu. Küçük esnafa kira desteği gibi destekler kuşkusuz önemli olmuştur. Bu son 3 ve 5 bin lira destek ise tek kişi çalışan esnaf için yine bir can suyu olmuştur” ifadelerini kullandı.

İKİNCİ DARBEYİ TURİZMDEN ALIYORUZ

Kamu bütçesinden ATSO üyelerine, şirketlere verilen desteklerin yetersiz olduğunu dile getiren ATSO Başkanı Çetin, “Kira, genel gider ve ciro kaybı destekleri yetersiz kalmıştır.

Biz Antalya olarak bir darbeyi pandemiden ikinci darbeyi turizmden alıyoruz. Havalimanından gelen ziyaretçi sayımız, 2019’da 5 ayda 3 milyon 300 bin kişiydi, geçen yıl 500 bine düşmüştü, bu yıl özellikle Ukrayna sayesinde ancak 650 bin civarına çıktık. Yani 2019 göre yüzde 80 kaybımız var. Turizm ve turizme bağlı sektörlerde 15 aydır açılamamış, açılsa da iş yapamamış işletmelerimiz var. Geçen yıl mart-haziran arasında restoranları, kafeleri kapattık, kasımdan-mart sonuna kadar tekrar kapattık, nisanda açtık mayıs ayında yeniden kapattık. Paket servisle çalışmayan dünya kadar yiyecek-içecek işletmesi var. Sadece turizmle ayakta duran giyimden kuyuma kadar çeşitli sektörlerde binlerce üyemiz bulunuyor. Bizim üyemize 750 lira kira yardımı, 40 bin lira tavanlı ciro kaybı yardımı, 5 bin lira hibe gibi yardımlar yetmez” şeklinde konuştu.

DESTEKTE TÜRKİYE - YUNANİSTAN KIYASLAMASI

 “Geçen ay söyledim bizde yüzde 3 olan ciro kaybı desteği Avrupa’da yüzde 70’e kadar çıkıyor, bizde 40 bin lira, yani 5 bin Dolar olan destek orada 200 bin Euro’ya kadar çıkıyor” diyerek açıklamasına devam eden Davut Çetin, “Aradaki fark 4-5 kat olsa anlarız, ama aradaki fark 40 kata çıkıyor. Türkiye bu kadar fakir bir ülke değil.Sayın Cumhurbaşkanımız şu ana kadar bütçeden çıkan para olarak 79 milyar TL destek verildiğini, bu yıl sonuna kadar 104 milyar liraya ulaşacağını açıkladılar.   104 milyar lira geçen yılın ortalama kurundan 14 milyar dolar civarındadır. Türkiye 14 milyar dolar bütçe desteği çıkarırken iflas noktasına gelmiş 10 milyonluk Yunanistan 25 milyar dolarlık destek paketi çıkarabilmiştir” ifadelerini kullandı.

BÜTÇE FAZLA VERDİYSE DESTEK ARTABİLİRDİ

Bütçenin açık değil fazla verdiğinin altını kalın bir şekilde çizen ATSO Başkanı Davut Çetin, “Bu yılın dört ayında bütçe açık değil, fazla vermiştir, yani devlette para yok diyemeyiz.Şimdi bir tablo paylaşayım ve bu konuyu artık netleştirelim. Türkiye’de Hükümet bütçesi bu yıl 1 trilyon 346 milyar olarak belirlenmiştir. 245 milyar açık öngörülmüştür, ama 4 ayda 5.9 milyar lira bütçe fazlası elde edilmiştir.Kurumlar vergisi ve gelir vergisi artışı beklendiği gibi düşük kalmıştır, ama KDV, ÖTV ve gümrük vergisi artışı yüksektir. Bu vergi ve bütçe performansıyla zor durumdaki sektörlere daha fazla destek sağlanması mümkündür. 

Eğer bu bütçe verileri doğruysa daha fazla destek verilebilir, verilmelidir. Aksi halde bizim bilmediğimiz bir mesele var demektir” açıklamasında bulundu.

DESTEKLEMELERDE İKİ BÜYÜK HATA YAPILIYOR

“Burada asıl mesele bütçede para olması değil, öncelikler ve doğru yere doğru destek verilmesi konusudur” diyerek açıklamasını sürdüren Başkan Çetin şunları söyledi: “En başından beri, aynı sektörde Ankara ile Antalya’nın durumu farklıdır, sektör ve il düzeyinde kriterlere göre destek verilsin dedik, bu halen yapılamadı. Bir milyon kişiye 5 bin TL yardım yapılacağına en zor durumdaki 400 bin kişiye 25 bin lira destek verilmesi daha doğru olurdu, ama bürokrasi bunu yapamadı. Ekonomik destekte bir başka sorun da esnaf tanımından kaynaklanmaktadır. Bu konu yanlış anlamalara da neden olmaktadır. Hükümet desteğin çoğunu esnaf ve gerçek kişi tacirlere vermektedir. Üyelerimiz esnaf desteği sözünü duyunca bize neden destek verilmiyor diye isyan ediyor. Oysa bu destekleri bizim gerçek kişi tacir olan üyemiz de alabilmektedir. Burada iki büyük hata yapılıyor. 10 milyon lira ciro yapan, ama gerçek kişi şirketi olduğu için esnaf tanımına girenler destek alırken, 1 milyon ciro yapan limited şirket destek almamaktadır. Bu yanlıştır, bunun için esnaf tanımı günümüze uygun kriterlerle yeniden yapılmalıdır.”

ÜYELERİN BİR KISMI HAKSIZLIĞA UĞRUYOR

Bu sorunun üyeler için haksızlık yarattığını sözlerine ekleyen ATSO Başkanı Davut Çetin son olarak şöyle konuştu: “Diğer taraftan aynı sektörde gerçek kişi tacire destek verilirken diğer şirketlere destek verilmemesi de yanlıştır. Yani gerçek kişi tacir olan emlak bürosu ister bizim üyemiz ister Esnaf Odası üyesi olsun, aynı desteği alıyor, ama limited şirket ise alamıyor.  Kestirme çözümler nedeniyle bizim üyelerimizin bir kısmı haksızlığa uğruyor. Bütün bunları 15 aydır söylüyoruz, ama anlatamıyoruz, çünkü işin kolayına kaçılıyor.Bunları bir kez daha tekrarlamış oldum, çünkü halen destek ihtiyacı var ve biz de yeterli destek alana kadar konuşacağız. Kapalı kalmış olan işletmelerimiz devletten alacaklıdır, bu alacağımızı istemeye devam edeceğiz.”

Yalçın KÜÇÜK