Sosyal güvenlik Uzmanı Kemal Çankaya, üçüncü toplantısı yapılacak asgari ücret tespit komisyonunun belirleyeceği yeni asgari ücret ile birlikte nelerin değişeceği hakkında bilgi verdi. Çankaya, işsizlik maaşı, kıdem tazminatı, 65 yaş aylığı ve GSS borçlarında da asgari ücret ile değişim yaşanacağını söyledi.
1 Ocak'tan itibaren geçerli olacak asgari ücret için Asgari Ücret Tespit Komisyonu şu ana kadar iki kez toplandı. Toplantılarda henüz rakam telaffuz edilmezken, zam pazarlığının yıl sonuna kadar tamamlanması gerekiyor.
İŞSİZLİK MAAŞINDA ARTIŞ YAŞANACAK
Muratpaşa İlçesi Üçgen Mahallesi’nde hizmet veren SGK uzmanı Çankaya, “Asgari ücrete yapılacak zam sonrasında birçok ödeme ve maaşta da artış yaşanacak. 65 yaş aylığı, engelli aylığı, işsizlik maaşı, staj ücretleri, askerlik ve doğum borçlanması, asgari ücretlilerin rapor ücretleri ve genel sağlık sigortası primleri asgari ücretteki artışla birlikte değişiyor” dedi.
Asgari ücret ile birlikte işsizlik maaşında artış yaşanacağını dile getiren Kemal Çankaya, “Sigortalı çalışanlara yasada belirtilen şartları taşımaları halinde işsiz kaldıkları dönem için belirli süre ve miktarda işsizlik maaşı ödemesi yapılıyor. İşsizlik maaşı aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 40'ından az olamazken, yüzde 80’ini geçemiyor. İşsizlik maaşının en düşüğü 5 bin 325 lira, en yükseği ise 10 bin 650 lira şeklinde uygulanıyor” ifadelerini kullandı.
DOĞUM VE ASKERLİK BORÇLANMASI
Emekli olmak isteyen ancak prim gün sayısı yeterli olmayanlar için tanınan doğum ve askerlik borçlanması tutarı da asgari ücret ile birlikte yeniden yükseleceğini dile getiren SGK uzmanı Kemal Çankaya, “Doğum ve askerlik borçlanması günlük brüt asgari ücretin yüzde 32'sinden az bu tutarın 7,5 katından fazla ise yapılamıyor. Bu tutarlar asgari ücretle birlikte yeniden belirlenecek. Mevcut durumda en düşük prim günlük 143,04 lira, en yüksek prim de 930,09 lira olarak uygulanıyor” şeklinde konuştu.
KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANACAK?
Asgari ücretin belirlenmesinin ardından kıdem tazminatı hesaplamasının da değişeceğini belirten Çankaya şunları söyledi: “Asgari ücretli bir çalışan, bir yıllık çalışmasının karşılığında brüt asgari ücret tutarında kıdem tazminatı hak ediyor. Asgari ücretlinin kıdem tazminatı 13 bin 414 lira olarak uygulanıyor. Kıdem tazminat tavanı tutarı ise asgari ücrete göre belirlenmiyor. Kıdem tazminatının yıllık miktarı, en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenen emeklilik ikramiyesini aşamayacağı yasayla belirlenmiş durumda. Kıdem tazminatı tavanı halen 23 bin 489 lira olarak uygulanıyor. Bu rakam ocak ayında yeniden belirlenecek.”
65 YAŞ VE ENGELLİ AYLIKLARI DA DEĞİŞECEK
Asgari ücretin artması ile birlikte 65 yaş aylığının da yeniden hesaplanacağını sözlerine ekleyen SGK uzmanı Kemal Çağlayan, engelli aylığının da yine artacağını söyledi. Çağlayan, “65 yaş aylığı, yeni asgari ücretin belirlenmesinin ardından yeniden hesaplanacak. 65 yaş aylığı 3 bin 490 lira olarak uygulanıyor. Engelli aylığı da yeni asgari ücret ile birlikte yükselecek. Engelli aylığı yüzde 40 ve üzeri engelli için 2 bin 329 lira, yüzde 70 ve üzeri engelli için 3 bin 497 lira olarak uygulanıyor” açıklamasında bulundu.
RAPOR VE STAJYER ÜCRETLERİ
Yine aynı şekilde rapor ücretleri ve stajyer maaşlarının da artacağını belirten Kemal Çağlayan, “Asgari ücretliler 2023 yılı için ayakta tedavide günlük 299,57 lira, yatarak tedavide de 224,75 lira günlük rapor parası alıyor. Yeni yılda geçerli olacak asgari ücretle bu da değişecek. İşletmelere staj yapmak için giden lise ve üniversite öğrencilerine ödenen staj ücreti de yeni asgari ücret ile birlikte artacak. Staj yapanlar net asgari ücretin yüzde 30'undan az olmamak üzere ücret alıyor. Stajyer maaşları en az 3 bin 420 TL olarak uygulanıyor” dedi.
GSS VE İSTEĞE BAĞLI SİGORTA
Kısa adı GSS olan Genel Sağlık Sigortası ve isteğe bağlı sigorta primlerinde de yine asgari ücretin artışı ile değişikler yaşanacağını ifade eden SGK uzmanı Çağlayan, “Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri de asgari ücret zammıyla birlikte artacak. SGK, Genel Sağlık Sigortası (GSS) primini aylık 402,44 TL olarak uyguluyor. İsteğe bağlı sigortalılıkta prim tutarının üst ve alt sınırı bulunuyor. En az brüt asgari ücretin yüzde 32’si, en çok da brüt asgari ücretin 7,5 katının yüzde 32’si kadar prim ödenebiliyor. En düşük prim tutarı 4 bin 291 TL, en yüksek prim ise 32 bin 195 TL olarak uygulanıyor” şeklinde konuştu. Çağlayan son olarak isteğe bağlı taban ve tavan primlerinde de değişiklik olacağını belirtirken “Asgari ücretin değişmesiyle çalışanlar için ödenen prime esas kazançların taban ve tavan tutarı da değişecek. Prime esas kazançta taban 13 bin 414 lira, üst sınır 100 bin 605 düzeyinde” dedi.
Haber: Yalçın KÜÇÜK
25.12.2023 10:44:10