Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Kasım ayı Tarımsal Girdi Fiyatları Endeksini (Tarım-GFE) değerlendirdi. Tarım-GFE’nin aylık yüzde 2.38 ve yıllık yüzde 121.49 olarak ilan edildiğini belirten Çandır, “Bu rakamlar, aylık düzeyde son 3 yılın en düşük rakamı olurken yıllıkta ise son 8 yılın hala en yüksek rakamı olmuştur. Geçtiğimiz Mart ayında yüzde 105.70 ile üç haneli olarak açıklanmaya başlanan yıllık tarımsal girdi maliyetleri enflasyonu, o tarihten bu yana artarken, Kasım ayı itibariyle yüzde 121.49 ile geçen aya göre düşüş göstermiştir” dedi.
YILLIKTA REKOR ENERJİDE
Kasım ayı Tarım-GFE’nin alt kalemlerine bakıldığında, tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylıkta yüzde 2.12, yıllıkta yüzde 124.51’lik artış ilan edildiğini kaydeden Çandır, tohumda yüzde 2.51, enerjide yüzde -1.95, gübrede yüzde -0.53, ilaçta yüzde 1.75, veteriner hizmetlerinde yüzde 1.48, yemde yüzde 3.36 ve diğer kalemlerde ise yüzde 8.77 olarak aylık değişimler ilan edildiğini belirtti. Tarım-GFE’nin yıllık değişimlerine bakıldığında, tohumda yüzde 86.84, enerjide yüzde 172.05, gübrede yüzde 142.70, ilaçta yüzde 100.01, veteriner hizmetlerinde yüzde 37.93, yemde yüzde 127.83 ve diğer kalemlerde ise yüzde 70.77 artış olduğunu kaydeden Başkan Ali Çandır, “Tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarında ise aylık yüzde 4.37 ve yıllık yüzde 101.22’lik artış ilan edilmiştir” dedi.
UMUT VEREN RAKAMLAR
TÜİK tarafından açıklanan Kasım ayı tarımsal üretici fiyat endeksinin(Tarım-ÜFE) aylık yüzde 7.00 ve yıllık ise yüzde 169.45 olarak ilan edildiğini anımsatan Çandır, “Tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından son bir yıllık eğilim sürekli sektörün aleyhine seyrederken Nisan, Mayıs ve Temmuz aylarında üretici lehine bir durum yaşanmıştı. Kasım ayında makas, yine üretici lehine dönmüştür. Önümüzdeki aylarda bu eğilimin devam etmesi, üretici kesim için birikmiş zararları kapatmak açısından olumlu beklentidir” değerlendirmesinde bulundu.
Yurtiçi ve yurtdışı üretici enflasyonlarının da tarım sektörünü dolaylı olarak etkilediğine dikkat çeken Başkan Ali Çandır, “Kasım ayında açıklanan aylık yüzde 2.28 ve yıllık yüzde 83.66 düzeyindeki yurtdışı üretici enflasyonu ile aylık yüzde 0.74 ve yıllık yüzde 136.02 düzeyindeki yurtiçi üretici enflasyonu, genel olarak sektörün geçmişten gelen maliyet yükünü gelecekte de taşımaya devam edeceğini göstermektedir. Ancak bu ay özellikle yurtdışı üretici enflasyonunun geçen aya göre düşük artışla ilan edilmesi, tarımsal girdi fiyatları üzerinde olumlu etki yapabilecektir” dedi.
Yurt içi üretici enflasyonu içindeki gıda imalatının, aylık yüzde 2.85 ve yıllık 138.58 düzeyinde artış gösterdiğine işaret eden Çandır, “Gıda imalatı enflasyonu aylıkta ve yıllıkta Tarım-GFE’den yüksek ve Tarım-ÜFE’den düşük seyretmiştir. Yani bu enflasyonlar, tarımsal girdi maliyetleri açısından yükseltici etki yapmaya devam etmiştir” dedi.
Kasım ayında tüketici enflasyonu TÜFE’nin aylık yüzde 2.88 ve yıllık yüzde 84.39 ilan edildiğini anımsatan Başkan Ali Çandır, şunları kaydetti:
“Tüketici taraftaki gıda enflasyonu aylık yüzde 5.75 ve yıllık yüzde 102.55 olmuştu. İşlenmemiş gıda enflasyonu ise Kasım’da aylık yüzde 5.61 ve yıllık yüzde 97.24 düzeyinde ilan edilmişti. Yaş meyve sebze enflasyonu ise aylık yüzde 9.94 ve yıllık 99.22 olarak ilan edilmişti. Tüketici taraftaki bu rakamlar, üreticilerin maruz kaldığı maliyet artışlarını, yaklaşık yüzde 30 eksiği ile tüketiciye yansıtabildiğini göstermektedir. İlan edilen rakamlar, Kasım ayları itibariyle nispi yüksek bir dönem içerisinde olduğumuzu göstermektedir. Özellikle yıllık düzeyde geçmişe göre hala rekor düzeylerde bulunmaktayız.”
21.01.2023 15:04:21