‘Binalar asansör gibi denetlenmeli’

Antalya İnşaat Mühendisleri Odası Şube Başkanı Mehmet Soner Akdoğan, deprem haftası öncesinden yapı denetimlerin önemine ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın uygulamaya koyacağı Bina Kimlik Sistemini anlattı.

Akdoğan, “Binalarda bazı yapı yıpranmasından dolayı korozyonlar gerçekleşebiliyor, su alabiliyor. Bunları teknik olmayan bir vatandaş gözlemleyemez. İnşaat Mühendisler tarafından belli periyodlarla yapıların asansör gibi kontrol edilmesi gerektiğini düşünüyoruz. 2021 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından bir genelge yayınlandı. Bina Kimlik Sistemi uygulamasına geçilecek. Her binaya bir bina kimlik sertifikası tabelası yapıştırılıyor. Bu yapı denetimler ile sisteme dahil ediliyor. Buradaki amaç; yapı denetimler 5 yılda bir binayı kontrol eden yapı denetim firması değil. Havuz içerisinden herhangi bir yapı denetim tarafından kontrol edilecek. Bu uygulama çok güzel. Uygulamanın şöyle avantajları da olacak bir afet anında, Çevre Şehircilik Bakanlığı yapı ile ilgili verileri paylaşılabilecek. Diyelim ki bir deprem durumunda bina ile ilgili bilgi AFAD ile paylaşıldığında oraya gittiğinde binanın projesini görebilecek. Ve müdahaleyi ona göre yapabilecek. Bunun dışında da yapıyla ilgili ciddi tadilatlar yapıldıysa kolon kesmek gibi işlemler yapılmış ise bunların önüne geçilecek” diye konuştu.  

2000 yılı öncesi binalara envanter çalışması yapılmalı

2000 sonrası binalarda ölümlü çok büyük yıkımlar olmadığını ancak asıl sıkıntının 2000 yılı öncesi yapı denetimsiz binalarda olduğunu kaydeden Akdoğan, “2000 yılı öncesi yapıların durumunun ne olduğu bununla ilgili çalışmaların yapılması gerektiğini düşünüyoruz. İnsanları korkutmak değil isteğimiz. ‘2000 öncesi yapılmış binaların tamamı risklidir’ diyemeyiz. Ama bunların büyük bir bölümünün bir kontrol mekanizmasından geçerek yapılmadığını söyleyebiliriz.  Bina kimlik sistemi bu ülkede inşaat sektöründe odalar konuşunca şöyle algı oluyor;bu kötü şu söyle olmadı gibi bu yapı denetim sistemi 2000 yılında kurulmasıyla birlikte dönem içerisinde düzeltildi ve geliştirildi. Eksikleri hataları fark edildi. Bugüne geldiğimizde 2000 yılına geldiğimizden çok daha ilerideyiz. Bakanlığın çalışmaları gerçekten bizleri mutlu ediyor” dedi

“YAPTIRIM YAPILMIYOR YASA UYGULANMIYOR”

Eksikleri dile getirmekle yükümlü hissettiklerini ifade eden Akdoğan “Yapı denetimde maalesef imzacı mühendisler var.  Sistemde fiili olarak çalışmıyor ancak çok düşük meblağlarla orada çalışıyormuş gibi görünüyor. Bunu bakanlıkta biliyor. Belediyelerde biliyor. Bunu herkes biliyor ve bununla ilgili bir yaptırım yapılmıyor yasa uygulanmıyor. Antalya’da aktif tahmini 58 tane yapı denetim var bugün bakanlık istese bu 58 yapı denetimi de sadece imzacılıktan ötürü kapata bilir. O zaman ne olacak sektörü tamamen durma noktasına gelecek. İnşaatlar duracak. Bu sistemin tekrar açılması düzelmesi zaman alacak onun için bu konuda herkes kulağının üzerine yatıyor.  Bunların düzelmesi lazım ki yapı denetimlerdeki kontrol tam anlamıyla yapılsın. Yapı denetimlerde 3 tane personeli bir gün boyunca akşama kadar gezdirerek bir kontrol yapılamaz. Olması gereken yerde değiliz. Ama eskiye göre daha iyi konumdayız Bunlar zaman içerisinde düzelecektir” diye kaydetti.

ENVANTER TARAMASI YAPILABİLİR

Başkan Akdoğan, 2021 yılından itibaren yapılmış yapıların tamamı bir sistemde kayıtlı olduğuna vurgu yapak “Projeyi kim denetlemiş? Ne zaman iskan almış? Bunların tamamı sisteme kayıtlı. Periyodik olarak kontrollerde de bina da oluşmuş hasarlar, yapılmış tadilatlar bunların tamamı takip edilebilecek. Bakanlık bununla ilgili de çalışıyordu. 2021 öncesi yapılar içinde yapılacaktır. Envanter taraması yapılabilir. 2000 bin öncesi yapılar içinde yapı envanteri çalışması yapılarak biz tüm binaların durumunun ne olduğunu görmeliyiz. Bununla alakalı büyükşehir yereli yönetenlerin üzerine düşeni yapmalıdır diyoruz” dedi.