6 Şubat 2023 tarihinde ülkemizin güneydoğusunda büyük bir yıkıma neden olan deprem felaketinin ardından vatandaşlarımızın ana gündemi bina güvenliği oldu.
6 Şubat 2023 tarihinde ülkemizin güneydoğusunda büyük bir yıkıma neden olan deprem felaketinin ardından vatandaşlarımızın ana gündemi bina güvenliği oldu.
Makina Mühendisleri Odası (MMO) Antalya Şube Başkanı Prof. Dr. İbrahim Atmaca, bina güvenliği konusunda önemli açıklamalarda bulunarak, ‘denetim’ konusuna vurgu yaptı. Atmaca bu konuda uygulanan ve son yıllarda da başarıya ulaşmış doğru bir örnek olan asansör proje ve denetimlerinin tüm bina sistematiği için ele alınması gerektiğini ifade ederek, bu sistematiğin güvenli binaların inşasına muhakkak katkı sağlayacağını dile getirdi.
Atmaca, “Bir bina ömrü boyunca birçok kez tadilat görebilir. Yapılan bu tadilatlar sırasında görsellik ön planda tutularak, tesisat borularının kolon ve kirişler içerisinden geçirilmesi gibi yapı güvenliği açısından uygun olmayan durumlar oluşabilmektedir. Bu nedenle binaları da asansörler gibi periyodik olarak denetleyecek yasal bir mevzuatın oluşturulması son derece faydalı olacaktır” dedi.
SİSTEMATİK BİR DENETİM MEKANİZMASI OLUŞTURULMALI
Her fırsatta mühendislik faaliyetlerinin uzman mühendislerce yürütülmesinin öneminden ve denetim mekanizmasının kamuya sağlayacağı faydadan bahsettiklerini aktaran MMO Antalya Şube Başkanı Prof. Dr. İbrahim Atmaca, “Bu konuda güzel bir örnek de bir bina bileşeni olan asansörlerdir. 2012 yılından beri süren asansör kontrolleri sayesinde asansörlerin ne denli güvenli hale geldiğine şahit olmaktayız. Bunun altında yatan neden ise asansörlerin projelendirilmesinden montajına hatta denetimine kadar her aşamasında yetki belgeli uzman mühendislerin görev alma zorunluluğunun olduğu açıkça gözükmektedir. Sadece asansörün değil tüm bina sistematiğinin her aşamasında uzman mühendislerin yer alması ve sistematik bir denetim mekanizmasının oluşturulması deprem gibi afetlerde yaşayabileceğimiz maddi ve manevi kayıpların önüne geçmede etkin olacaktır” diye konuştu.
ASANSÖRLER NASIL PROJELENDİRİLİR, NASIL MONTAJ YAPILIR…
Asansörlerin hem projelendirmesi hem de montajında yetki belgesine sahip uzman mühendislerin görev aldığını dile getiren Atmaca, “Bir binanın asansör projesi, inşaat ruhsatı aşamasında, asansör proje yetki belgesine sahip mühendis tarafından hazırlanmakta ve ilgili idare olan belediyelere sunulmaktadır. Asansör proje yetki belgesi ise Makina Mühendisler Odası tarafından verilen eğitimler akabinde yapılan sınavdan başarılı olan mühendislere verilmektedir. Proje sonrası asansörün binaya montajı da bünyesinde yetkili mühendis çalıştıran yine yetkili firmalar tarafından yapılmaktadır. Firmada yetkili mühendis yok ise bünyesinde yetkin mühendisi olan onaylanmış kuruluşların kontrolü ile montaj gerçekleşmektedir. Yani bir asansörün hem projesi hem de montajı konusunda uzman bir mühendisin çalışması ve gözetimde yapılmaktadır” ifadelerini kullandı.
UZMAN MÜHENDİSLER GÖREV ALMAKTADIR
Atmaca, asansörlerin binanın tamamlaması ve iskân denilen yapı kullanım izin belgesi alması aşamasında, A tipi muayene kuruluşu tarafından denetlenerek kusursuz olduğunun belgelendiğini belirterek, “Hatta akabinde her yıl 1 defa yine aynı kuruluş tarafından denetlenerek asansörün kusursuz işlerliği sürdürülmektedir. A tipi muayene kuruluşunda yer alan mühendisler de “muayene mühendisi yetki belgesine” sahip olmak zorundadır” diye konuştu.
Atmaca, “Bu belge için mühendisler yine önce teorik eğitimlere katılmakta, akabinde de yapılan sınavdan başarılı olan mühendise bir de asansör başında uygulama sınavı yapılmaktadır. Muayene mühendisi yetki belgesini kullanabilmek için bu sürece ilave olarak mühendis, yetkin bir mühendisin gözetiminde 100 adet asansörün denetiminde stajyer olarak yer almak zorundadır. Görüleceği üzere asansörlerin denetimi de hassas bir süzgeçten geçerek belgelendirilen uzman mühendisler tarafından yapılmaktadır” dedi.
Denetimlerin başladığı yıl olan 2012’den beri asansörlerin geldiği güvenli çizgi kamuoyu tarafından görüldüğünü ve takdir edildiğini aktaran Başkan Atmaca, “Projelendirmeden, montaja, ilk denetimden periyodik kontrole her aşamasında sistematik bir şekilde belgelenen uzman mühendislerin yer alması asansörlerin geldiği güvenli çizginin en önemli nedenidir. Bunun yanı sıra yönetmeliklerle sağlanan denetim mekanizmasının sürdürülebilir bir şekilde uygulanması da bu konuda önem arz etmektedir” diye konuştu.
DENETİM SÜREÇLERİ KAMUSAL ALANDA KALMALI
Bir binanın ömrü boyunca birçok kez tadilat görebildiğini söyleyen Atmaca, “Yapılan bu tadilatlar sırasında görsellik ön planda tutularak tesisat borularının kolon ve kirişler içerisinden geçirilmesi gibi yapı güvenliği açısından uygun olmayan durumlar oluşabilmektedir. Bu nedenle binalarıda asansörler gibi periyodik olarak denetleyecek yasal bir mevzuatın oluşturulması son derece faydalı olacaktır. Tüm bu nedenlerle binanın sadece bir bileşeni olan asansörde değil tüm bina sistematiğinde uzman mühendislerin yer alması ve mevzuatla güvence altına alınacak bir denetim mekanizmasının oluşturulması güvenli binaların temininde olduğu gibi bu binalarda yapı güvenliğinin sürdürülebilir olmasına da katkı sağlayacaktır. MMO olarak tüm denetim süreçlerinin kamusal alanda kalmasını önemsiyoruz ve yapılacak mevzuatların bu kapsamda ele alınmasını öneriyoruz” şeklinde konuştu.