CÂHİLÎ ARAP AKLI VE KUR’AN’IN BUNA YÖNELTTİĞİ ELEŞTİRİLER-2

  • SUR YAPIIIIIII

    Adıyaman Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Mustafa GÜVEN tarafından   bilimname dergisinin 2014 yılının ikinci yarısında yayınlanan yazıya kaldığımız yerden devam ediyoruz.

   İsim olarak “akl” sözcüğü, “kişiyi yanlış ve tehlikeli şeylere karşı koruyan ve gerektiğinde onu tutan bir güç” demektir. Bunun için Araplar, insanların sığınmak ve korunmak için yaptıkları kale, sûr ve hisara “ma’kal” demişlerdir.

   Alûsî ile Şehristânî Arap toplumunu, üç şekilde kategorize ederler:

Birincisi; Yaratıcıyı ve âhireti inkâr edenler. Onlara göre tabiat var eder, zaman yok eder. Kur’an bu guruptan şu şekilde bahseder: “Dediler ki: Hayat ancak bu dünyada yaşadığımızdır. Ölürüz ve yaşarız. Bizi ancak zaman helâk eder

İkincisi; Yaratıcıyı ve yaratılışın başlangıcını kabul etmekle birlikte, âhireti inkâr edenler. Bu gruplar hakkında Kur’ân şu haberi verir: “Kendi yaratılışını unutarak bize karşı misal getirmeye kalkışıyor ve: ‘Şu çürümüş kemikleri kim diriltecek?’ diyor. De ki: Onları ilk defa yaratmış olan diriltecek. Çünkü O, her türlü yaratmayı gayet iyi bilir.” Şehristânî, bu âyetin böyle bir gurubun varlığına işaret ettiğini ve onların da bunu kabul ettiklerini söyler.

Üçüncüsü ise; Peygamberleri inkâr edip putlara tapanlar. Bunlar Yaratıcıyı ve yaratılışın başlangıcını kabul edip kısmî bir âhiret inancına sahip olanlardır. Yine bunlar peygamberleri inkâr edip putlara tapmaktadırlar ve zannetmektedirler ki, o putlar âhirette kendilerine Allah katında şefaatçi olacaklardır. Hanîf inancına sahip küçük bir topluluk hariç, Arapların çoğunluğu bu grubu oluşturmaktadır. Araplar, akıl, zekâ ve sanat inceliği bakımından ileri olmalarına rağmen; basit, yüzeysel ve somut düşünüyorlardı, hayatı kendi dünyaları ile sınırlı tutuyorlardı. Kur’ân, böyle bir topluluğa nazil olarak hem onların zihin ve bilinçaltlarındaki bu yeteneği ortaya çıkarmak hem de bununla Kur’ân’ın eşsiz bir kitap olduğunu dünyaya ilan etmek istedi.

   Kur’ân-ı Kerim’de Arapların Allah inancını ifade eden şöyle bir ayet-i kerime vardır:

“Eğer müşriklere «Gökleri ve yeri yaratan, güneşi ve ayı insanların yararına sunan kimdir?» diye sorarsan kesinlikle «Allah'tır» derler. Öyleyse nasıl oluyor da gerçekten uzaklaşıyorlar?” der. Bir başka ayette ise “Eğer müşriklere «Gökten yere su indirerek onun aracılığı ile ölmüş toprağı canlandıran kimdir?» diye sorarsan kesinlikle «Allah'dır» derler. De ki, «Hamd olsun Allah'a». Aslında onların çoğu düşünme yeteneğinden yoksun kimselerdir” buyurmaktadır. Yani Kur’ân, Arapların aslında Allah’a inandıklarını, Allah’ı bildiklerini; ancak bu gerçekten yüzlerini çevirdiklerini belirtmektedir.

   Başka bir ayette ise, insanların gemiyle denizde yolculuk yaparken karşılaşabilecekleri bir tehlike anında Allah’ı hatırladıklarını; tehlike geçtikten sonra ise bazıları hariç çoğunluğun tekrar Allah’ı unutarak sapıklığa düştüklerini ifade etmektedir. Bu da gösteriyor ki inanmayanlar, hayatlarının tehlikede olduğunu sezdikleri zaman, geçici olarak Allah’a inanıyorlar, kurtuldukları zaman, akıllarını kullanmayarak tekrar eski inançlarına dönüyorlar.

   Kur’ân-ı Kerim, muhataplarını inanmaya çağırırken, inanmak istemeyenlerin bir kısmı, bir yandan Kur’ân’ı “eskilerin masalları” diye nitelerken diğer yandan kendi inanç sistemlerini de “atalarının dini” olarak tanımlamaları önemli bir çelişkidir. “Ataların dinine” tapınma inancı, daha önceki Peygamberlerin ümmetlerinde de karışımıza çıkmaktadır. Nitekim Salih, Şuayb, Musa Peygamber dönemlerindeki kavimler de kendilerine vahyedilen bu İlahi mesaja inanmamak için onları “eskilerin masalları” olarak nitelemişlerdi. Kendi inanç sistemlerini savunmak ve kendilerince aklî bir temele oturtmak için de, “atalarının dini” üzerine olduklarını söyleyerek inançlarına bir ciddiyet ve temel kazandırmaya çalışmışlardı.(2. Bölüm sonu)

Yorum Yaz
  • UYARI: Konuyla ilgisi bulunmayan, hakaret içeren cümleler veya imalar, inançlara saldırı, şiddete teşvik yorumları onaylanmamaktadır.