‘Ceza hukuk reformu şart’

Tüketiciler Birliği Antalya Şube Başkanı Neşet Gündüz, deprem sonrası süreçte yıkılmış ve mevzuata uygun olarak yapılmamış binaların sorumlukları hukuki süreçleri hakkında bilgilendirdi. Gündüz, yapı denetim kuruluşları bakımından denetim faaliyeti sırasında gerekli özenin gösterilmemesini ‘Görevi kötüye kullanma suçudur’ diye nitelendirdi.

Gündüz, yaşanan deprem neticesinde aynı sokak üzerinde bulunan komşu binalardadepremin neredeyse hiç zarar veremediğini ifade etti. Gündüz açıklamasında “Deprem neticesinde meydana gelen zarardan ilgililerin zorunluluğu kusurluları oranında söz konusu olur, sorumluluklar belirlenecektir. Yapı denetim kuruluşlarında hem kasten hem de ihmalden sonuçlardan sorumlulukları söz konusudur. Kahramanmaraş depreminde yapı denetim şirketleri maalesef sınıfta kalmıştır. Güven kaybetmişlerdir. Öyle gelişmiş ülkelerde yapı denetim kuruluşları yoktur” dedi.

“Geciken adalet, adalet değildir”

Yapı denetim kuruluşları bakımından denetim faaliyeti sırasında gerekli özenin gösterilmemesini “Görevi kötüye kullanma suçu” diye nitelendiren Gündüz, “Bir yapının ruhsatsız veya ruhsat eklerine aykırı yapılması imar kirliliğine neden olma suçunu, idareye ibraz edilen yapının resmi belgede sahteciliğe neden olacaktır. Binanın hukuki mevzuata uygun olmamasına rağmen sonradan yapılan müdahaleler ile zarar verecek müdahalelilerin gerçekleşmesi taşıyıcı kolonların kesilmesi ki en çok rastladığımız müdahalelerden bir tanesidir. Burada maalesef kanun koyucular gerekli müdahaleyi yapmamaktadır. Bu konuda davalar çok uzun sürmekte ve geciken adalet, adalet değildir” diye konuştu.

 “Kolon kesilmenin nedeni niçin olmaz”

Hakimlereve kanun koyuculara seslenen Gündüz; “Bir kolon kesildiyse nedenini ne için olduğunu araştırmayacaksınız sonuç olarak kolon kesilmiş. Bu bir suçtur ve çok ağır şekilde cezaya ihtiyaç var. bu durum binanın yapındaki kusurla birleşirse her sorumlu kusuru oranında sorumlu olacaktır. Tüm bu bilgiler ışığında, deprem sonucunda binalarda meydana gelen zarar ve yıkım sebebiyle yaşanan can kaybı ve yaralanmaların mücbir sebep kapsamında değerlendirilmesi de söz konusu değildir.Bu itibarla depremden sonra yıkılan binalarda meydana gelen ölüm ve yaralanma olaylarında ‘taksirle öldürme veya taksirle yaralama’ suçları söz konusu olur” diye kaydetti.

“Cezalar yeterli değil”

Gündüz imar ve yapı denetimle ilgili sorunlarda kanunların yeterli olmadığını savunarak “Bu suç da TCK madde 85 kapsamında düzenlenmiştir. Madde 85 uyarınca; “Taksirle bir insanın ölümüne neden olan kişi, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Fiil, birden fazla insanın ölümüne iki yıldan on beş yıla kadar hapis cezası ile sınırlandırılır.Koca bir kenti yok edeceksiniz 15 yıllar ve infaz yasasına göre 10 ile 7 yıl yatıp çıkacaksınız. Her zaman söylediğimiz gibi ceza hukuk reformu şart. Yeterli değil” dedi.

“Yapınızı almadan araştırın”

Başkan Gündüz depremin meydana gelmesi ile binanın yapım tarihi arasında oldukça uzun bir zaman farkının olması söz konusu olduğunu zamanaşımı sebebiyle sorumluların akıbetlerinin nasıl olacağı konusunda daaçıklamada bulundu. Gündüz şunları kaydetti. “Bu konu ile ilgili Yargıtay 9. Ceza Dairesi 2001/ 2636 E., 2001/ 2900 K., 19.11.2001 tarihli içtihadında ‘Deprem nedeniyle Bina yıkılmasında suç tarihi, binanın yıkıldığı tarihtir’ diyerek zamanaşımı konusuna açıklık getirmiştir.Numune alındıktan sonra boşluklar o şekilde kalmıyor. Statik açıdan bakıldığı zaman oradan küçük de olsa bir parça alınmış oluyor fakat bu binamızın ölçülüp bizim bu binanın altında kalacak can kaybını önlemek açısından belki de çok noktasal bir risk olarak düşünebiliriz.Yani bu yüzden insanlar binalarından Karot numunesi alınmasından çekinmesin. Bu tarz bir magazinsel çevre var. Yapı elemanı, kolonlar zayıflayacak gibi söylemler var. Yapınızı almadan önce araştırın ve jeofizik yani zemin etüdü ölçümlerini görün. Muhakkak danışın.”

MÜHÜBE TAŞKIN