16 Ocak Salı günü açıklanan yeni emekli maaşlarına ilişkin değerlendirmede bulunan İYİ Parti Antalya Milletvekili Aykut Kaya, “Temmuz-Aralık döneminde TÜİK verilerine göre %37,6 kümülatif enflasyon gerçekleşti. Bu oran en çok da zaten aylıkları ile geçinmekte zorlanan emeklilerin aylık artış oranını belirlediği için önem arz ediyordu. Dün açıklanan kararla SSK ve Bağ-Kur emekli aylığı zammına 5 puan ilave edildi ve zam oranı %42,6'ya yükseltildi. Ancak son birkaç senedir yaşadığımız söylenen zamla gerçekleşen zam farkı gene kendini gösterdi. Hatırlarsanız geçen sene 7500 TL olan emekli aylığına zam yaptık denmesine rağmen aylık miktarı yine 7500 TL’de kalmıştı. Bu durumun sebebi kök aylık sorunuydu. Nitekim dünkü kararla da %42,6 zam aslında 7013 TL olan kök aylığa uygulandı ve 7500 TL olan en düşük emekli aylığı sadece 10000 TL’ye çıktı ” yorumunda bulundu.
“İktidar, emeklinin yaşadığı çilenin farkında değil ya da umursamıyor”
Kaya yaptığı değerlendirmede, “En düşük emekli aylığını alan 8 milyondan fazla emekli var. Bunların geçen yıl ödenen 7500 TL ile geçinemediğini bilmek için alim olmaya gerek de yok. Fiyatlar ortada, enflasyon ortada. Üstelik TÜİK’in açıkladığı resmi yıllık enflasyon bile %64,8 iken tutup emeklinin eline geçen parayı %33 artırmanın akla mantığa sığan bir tarafı yok. Hal böyleyken söz konusu artıştan sonra bu yılı emekli yılı ilan ettik demek ise iktidarın, emeklinin yaşadığı çilenin farkında olmadığının ya da bu çileyi umursamadığının göstergesidir. İktidar yine yeni ekonomi deneyleri mi yapmaya çalışıyor bilmiyoruz ama emekliyi göz göre göre sefalete itmenin başka bir açıklaması da yoktur herhalde” ifadelerini kullandı.
Emekliyle alay ediliyor
Ücretlerde olduğu gibi aylıklarda da bir kutuplaşma yaratıldığını belirten Milletvekili Kaya, “. Nasıl ki işçiler insanca yaşamaya yetecek bir ücret kazanan %5’lik bir azınlık ve asgari ücretin civarında ücret kazanan büyük çoğunluk şeklinde iki gruba ayrıştırıldıysa emeklilerde de durum aynı. Memur emeklisi ile SSK ve Bağ-Kur emeklisi arasındaki fark giderek açılıyor. Benzer şekilde en yüksek emekli aylığı ile en düşük emekli aylığı arasındaki fark da açılıyor. Bakın, emeklinin toplumsal statü değişimini anlamak için en düşük emekli aylığının asgari ücrete oranındaki değişime bakmak yeterli. Bu oran, 2003’te 1,47 iken 2024’ün başı itibarıyla 0,59’a geriledi. Asgari ücretin yeterliliğinin bile sorgulandığı bir ortamda bir emekliye asgari ücretin %59’unun altında aylık bağlamak emekliyle alay etmek değil midir?” diye sordu.
Emekli Yılı eleştirisi
“Yıllarca bu ülke için emek harcamış emeklilerimize reva görülen bu mudur? Avrupa ülkelerinin emeklileri bizim ülkemize tatile gelirken, kendi emeklilerimizi başka ülkelerin emeklilerine hizmet etmek durumunda bırakmak mıdır emekli yılının sloganı?” sorularını yönelten Aykut Kaya, “dinlenmeyi, kendilerine bağlanan aylıkları ile hayatlarını müreffeh şekilde sürdürmeyi, belki de torunlarına hediyeler almayı arzulayan emeklilere, adeta “ne dinlenmesi, çalışmaya devam edeceksin” denmektedir. Neden emekliler çalışmak zorunda kalacak? Çünkü, “10.000 TL emekli aylığı ile ya da 7500 TL dul aylığı ile insan nasıl yaşar?” sorusunu soran yöneticilerin olmadığını vurguladı. Ayrıca “Ülke genelinde kiralık konut ortalama ilan m2 fiyatı 128,4 TL. Yani 75 m2 büyüklüğünde bir konut kiralamak isteseniz pazarlığın başlayacağı yer 9630 TL. Üstelik bu ülke ortalaması. Aynı miktar Antalya’da 10830 TL, İstanbul’da ise 12503 TL. Kiraya çıkalım desen aylığın kiraya yetmiyor yani. Haydi ortalamanın çok altında bir yerde kiracısın ya da ev sahibisin diyelim, 10000 TL neye yetecek ki? Bir kişi her öğün bir kuru ekmeği bir tas suya banıp yese aylık gıda maliyeti 1000 TL’yi geçiyor. Efendim emeklimiz dengeli beslensin diye kaygılanan yok zaten ama yetişkin bir bireyin dengeli beslenmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması miktarına bakalım. TÜRK-İŞ verilerine göre aylık dengeli beslenme maliyeti yetişkin erkek için 4342, yetişkin kadın için 3495 TL. Yani emekli aylığı ile geçinmeye çalışan bir çift için dengeli beslenebilme maliyeti 7837 TL.” diyerek son emekli maaşı düzenlemesinin yetersizliğine dikkat çekti.
“En düşük emekli aylığının asgari ücrete eşit olmasını öneriyoruz”
“Yapılan zam oranları elbette vatandaş için önemli ama asıl mesele cebe girenle ay sonunu getirebilmek” diyen Kaya, “cebe giren 10000 TL olunca da aslını isterseniz “nasıl geçinir bu insanlar” sorusunu sormak bile gereksiz. Ancak durum ortada. Büyük heyecanla sunulan zamdan sonra en düşük emekli aylığı 10.000 TL oldu ve bu 10.000 TL ile ülkemizdeki milyonlarca vatandaşımız açlıkla, yoksullukla, yoksunlukla sınanacak 2024’te de. Biz en düşük emekli aylığının asgari ücrete eşit olması önerimizi dile getirmeye devam edeceğiz. Çalışanların asgariye yakınsamasının sosyal sıkıntıları beslediği bir dönemde emeklinin asgarinin altına itilmesi kabul edilemez” diyerek sözlerini tamamladı.