.Emeklilikte yaşa takılanlar için (EYT) yapılacak düzenlemede geri sayım başladı. EYT yasası için Aralık ayı öne çıkarken, milyonlarca EYT'linin merak ettiği sorular yanıt buldu. EYT yasası ile emeklilik zorunlu mu olacak? Kimler yüksek maaş alacak?
.EYT yasası için kritik viraja girildi. EYT'de teknik olarak çalışmalar tamamlanırken, çalışmanın detayları en çok merak edilenler arasına girdi.
İşte milyonların en çok merak ettiği sorular ve cevapları..
EYT YASASI İÇİN NEFESLER TUTULDU
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar yeni emeklilik yasasını heyecanla bekliyor.Yaşa takılanlara emeklilik yolunu açacak düzenleme için ilgili bakanlıklardan oluşan komisyon hazırlıklarını tamamladı ve çalışma teknik olarak bitti.
EYT Yasası ile emeklilikte yaşa takılanlar için 2023 yılından itibaren emeklilik yolunun açılması bekleniyor. Maaşların nasıl bağlanacağı, nasıl hesaplama yapılacağı yasanın zorunlu olup olmayacağı ise en çok merak edilenler arasında yer alıyor.
EYT'LİLERİ MAAŞ HESAPLAMASI NASIL YAPILACAK?
EYT Yasası çıktıktan sonra yaş şartı dışındaki şartları tamam olanların; örneğin primi ve sigortalılık süresi tamam olanların maaş hesapları, diğer tüm emekli aylığı bağlananlar gibi, 3 dönem üzerinden yapılacak.
EYT MAAŞ HESABINDA 3 DÖNEM DİKKATE ALINACAK
3 ayrı hesaplama söz konusu olacak.
Bu 3 dönemdeki hesaplar yapılıp birleştirilerek emeklinin maaşı ortaya çıkacak. Kısacası emekli maaşı hesaplaması yapılırken sigortalılık dönemindeki tüm kazançlar dikkate alınacak.
EMEKLİ MAAŞI HESAPLAMASI İÇİN BU DETAYLARA DİKKAT!
maaşın miktarında etkili olacak.
KİMLER YÜKSEK EMEKLİ MAAŞI ALACAK?
EYT'ye tabi olanlar da temelde diğer hak sahipleri gibi prim gün sayısı çok olanlar değil SGK'ya bildirilen prime esas kazanç yani brüt maaşı yüksek olanlar daha fazla emekli maaşı alacak.
Bütün çalışma hayatı asgari ücret üzerinden bildirilenler ise daha düşük maaş alacak. Burada üç ayrı hesaplama yapıldığı için tüm kazançlar önem kazanıyor. Yani son yıllar değil ilk çalışma hayatınızdan bu güne kadar tüm kazançlarınıza bakılıyor.
Ayrıca 3 döneme ilişkin farklı Aylık Bağlama Oranları ve güncelleme katsayılarıyla nedeniyle; bu oranların yüksek olduğu dönemlerde primi daha fazla olan hak sahipleri daha yüksek emekli maaşı alacak.
EYLÜL 1999 ÖNCESİ SGK SİSTEMİNE GİRMİŞ OLANLAR...
EYT düzenlemesinin Aralık ayında kamuoyu ile paylaşılması bekleniyor. SGK sistemine 8 Eylül 1999 öncesinde girmiş ve çalışmaya başlayarak prim ödemiş milyonlarca vatandaş bu tarihti çıkartılan yasayla yaş şartı ile karşılaştı.
Bu yasayla beraber kadınlar 20 yıl 5.000 gün, erkekler ise 25 yıl 5.000 gün prim ile emekli olmayı beklerken erkeklerde 58 kadınlarda ise 56'yı bulan yaş şartı ile karşılaştılar.
EYT YASASI ÇIKTIĞINDA İLK ANDA 1,5 MİLYON KİŞİ EMEKLİ OLABİLECEK
EYT yasası kapsamında yaklaşık 4 milyon kişinin olduğu ifade edilirken, yasa çıktığı ilk anda 1-1,5 milyon kişinin emeklilik hakkı elde etmesi bekleniyor. Bunun nedeni yaş şartı dışında prim ve süresi tamamlanmayan yaklaşık 3 milyon kişinin olduğu tahmin ediliyor. Bu kişilerde şartları tamamladığında kademe kademe emekli olacak.
EN AZ 5.000 GÜN GEREKİYOR
Örneğin; 8 Eylül 1999 öncesine dönüldüğünde bile yine en az 5.000 gün prim gerekecek. Bunun dışında yasanın getirdiği prim gün sayısı kabul edilirse bu kez işe giriş tarihine göre 5.000 ile 5.975 gün gerekecek.
Böylece EYT'li olmasına rağmen primi eksik olanlar açısından emeklilik mümkün olmayacak. Yasanın başvuru süresine göre bu kişilerin primlerini tamamladıklarında emeklilik hakkı doğmuş olacak.
