Antalya Gübre Üreticileri İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği (GÜİD) Başkanı Metin Güneş, gübre fiyatlarının artışı ve Gübre Takip Sistemindeki sorunlara değindi. Toplantıya yeni ATSO Başkanı Ali Bahar da gelerek destek sağladı.
Antalya Gübre Üreticileri İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği (GÜİD) Başkanı Metin Güneş, gübre fiyatlarının artışı ve Gübre Takip Sistemindeki sorunlara değindi. Toplantıya yeni ATSO Başkanı Ali Bahar da gelerek destek sağladı.
Son zamanlarda tarım ve gübrede yaşanan yüksek fiyat artışları olduğunu dile getiren GÜİD Başkanı Metin Güneş, artışın birçok nedeni olduğunu doğalgazda yaşanan krizlerin üstüne bir de Rusya ve Ukrayna savaşının eklendiğini söyledi. GTS’nin geri dönük fiyat uygulamaları nedeniyle Türkiye’deki gıda enflasyonu krizinin önüne geçilemediğini altını çizen Başkan Güneş, ‘’bize kesilen faturalara karşılık, bizim ödeme yapmamamız karşılığında bize gübre sevkiyatını yapmamız için gerekli etiket ve barkodlar verilemiyor. Dolayısıyla biz burada çok ciddi anlamda bir problem yaşıyoruz. Çünkü burada gübreyi sevk edemediğimiz zaman bundan en çok etkilenecek olan Türk çiftçisi ve Türk tarımı’’ dedi. Gübre arzını ve Türk tarımını sıkıntıya sokmaya hiç kimsenin hakkı olmadığını kaydeden Başkan Güneş, ’’Gübrenin çiftimize ulaşmadığı durumda ortaya çıkacak tamiri zor durumun sorumluluğu kime ait olacaktır? Gübre sektörü olarak geriye dönük fiyat farkı faturalarını asla kabul etmiyoruz.’’ ifadelerini kullandı. GÜİD’in sorunlarını dinleyen ATSO Başkanı Ali Bahar ise, ‘’15. Grup tarım ilaçları, gübre ve kimyasalın mavi rengi temsil ettiğini bu yüzden de birinci elden tarımın ve gübrenin sorunlarına el atacağının altını çizdi.
BAHAR: TARIM SEKTÖRÜNDEKİ SORUNLARI GİDERMEK İÇİN ARKANIZDAYIM
ATSO Başkanlığını yeni kazanmış olan Ali Bahar, ilk toplantısını GÜİD ile yaptığını söyledi. 15. Grup tarım ilaçları, gübre ve kimyasalın mavi rengi temsil ettiğini ifade eden Başkan Bahar, bu yüzden birinci elden tarımın ve gübrenin sorunlarına el atacağının altını çizdi. Başkan Bahar, ‘’Biz Antalya ticaret ve sanayi odası için şöyle bir laf kullanmıştık. Demiştik ki Antalya ticaret ve sanayi odası büyük bir sivil toplum kuruluşudur. Bu cümle kuruluyordu, biz bu cümleyi değiştirmek istediğimizi, daha doğrusu orada bir kelimeyi değiştirmek istediğimizi söylemiştik. Antalya ticaret ve sanayi odası Antalya'nın en büyük lobi kuruluşudur lafını getirdik. Orada bir lobi kelimesini koyduk, en büyüğü çıkardık. Biz GÜİD'in arkasındayız. Gübre takip sisteminde yaşanan sorunları biliyorum, geçmişe dönük kesilmiş faturaya vakıfım. Bunun olması çok doğru değil. Aynı zamanda bu barkod sisteminin işleri ne kadar yavaşlattığını bazı ithalat ve ihracatı ne kadar kapsam dışı bıraktığını ve bunun da ihracatımızı aslında döviz kazandırıcı hizmetleri ya da sizlerin ekonomiye kazandıracağı katma değerini ne kadar gerektiğinin farkındayız. Bunun için gerekli tüm mücadeleyi vereceğiz. Bunun gibi daha birçok mücadeleyi sizlerle birlikte verme sözünü veriyorum. Bunun dışında sektörümüzdeki vadelerinin farkındayız. Ve çok uzun da vadeli ticaret yapmak zorunda kalıyorsunuz. Enflasyonun bu kadar yükseldiği, fiyatların bu kadar arttığı ve dolar bazında enflasyonun bu kadar yükseldiği bir ortamda bu finansmanlara dayanmak ne kadar mümkün buna hepimizin bir bakması lazım. Sürekli bunu da söylüyoruz bu finansmana alakalı kısmı kredi garanti fonu destekli kredilerin dilediği bir biçimde gelmesini seçimlerden önce sık sık söylüyorduk. Artık bunu çok ve daha yüksek bir sesle dile getireceğiz çünkü hiç birimizin sağladığı teminatla hiç birimizin sağladığı evrak akışı bu üretimi yapmamıza bu ihracatı gerçekleştirmemize artık olanak sağlamıyor. Artık Kasım ayının işletme kredisi anlamında kredi garanti fonu destekli müjdelerle gelmesinin büyük bir zorunluluğu var. Sektör için bunun da bir ayrı kanayan yara olduğunu düşünüyorum. Biraz önce tekrar söyledim sizinle beraber bir mücadele de verip oradan zaferle çıkmanın verdiği özgüvenle buradan da zaferle çıkacağımız eminim. Çok daha yeni koltuğumuza oturduk. Daha bugün üçüncü günümüz. Üçüncü günümüzde sizinle birlikte Antalya'nın lobisini sektörün lobisini mücadelesini yaparak karşılamaktan gurur duyuyorum. Her zaman kuruluşun arkasındayım. Her zaman kurumların da arkasındayım. Kardeşlerimin de arkasındayım’’ açıklamalarında bulundu.
KRİZİN ÖNÜNE GEÇİLEMİYOR FİYATLAR ARTIYOR
GÜİD’in 2003 yılından beri aktif olarak faaliyet gösteren bir dernek olduğunu aktaran GÜİD Başkanı Güneş, tarım ve gıdadaki krizlerin önüne geçilemediği için Türkiye’de gıda enflasyonun arttığını ifade etti. Gübre Takip Sistemi nedeniyle de ihracatının aksadığını söyleyen Başkan Güneş, bundan en çok etkilenen kişilerin ve olgularında Türk çiftçisi ve Türk tarımı olduğunun altını çizdi. Başkan Güneş, ‘’Bu yıl 2003 yılında kurulmuş gübre üreticileri ithalatçıları ve ihracatçıları derneğini temsil eden derneğimizin üyeleri arasında ülkemizde üretim yapan firmalar ülkemizde ticaret yapan uluslararası firmalar ithalat yapan üretici firmalar bulunmaktadır. Hepimizin bildiği üzere 2021 yılından itibaren dünyada gübre fiyatlarında çok ciddi anlamda artışlar oldu. Bu artışların birçok sebebi vardı ilk önce imtiyaz fiyatlarındaki artışlar namı fiyatlarındaki sorunlar doğalgazda ki yaşanan krizler Rusya Ukrayna savaşı üzerine eklendiğinde gübre üretiminde çok ciddi problemler oldu. Bugün gıda arz ve güvenliği dünyada sağlıktan sonra en çok üzerinde durulan konularından sonra tarım geliyor. Tarım gıda dediğimiz zaman bitkisel üretim bu işin en önemli kısmı. Bitkisel üretim olarak değerlendirdiğimizde en büyük ihtiyacımız gübreyle ilgili dünyada kriz devam ediyor. Ne yazık ki biz kendi ülkemizde kendi krizimizi oluşturuyoruz. Bunun olmaması, gıda enflasyonu olmaması amacıyla burada toplanmış bulunuyoruz. Bugün toplantımızı temelini oluşturan konu sektörde uygulanan gübre takip sisteminin geriye dönük fiyat uygulamaları. Bugün on ay sonra yeniden fiyatlar kesiliyor. Bu fiyatların kesilmesinden itibaren bize kesilen faturalara karşılık, bizim ödene yapmamamız karşılığında bize gübre sevkiyatını yapmamız için gerekli etiket ve barkodlar verilemiyor. Dolayısıyla biz burada çok ciddi anlamda bir problem yaşıyoruz. Çünkü burada gübreyi sevk edemediğimiz zaman bundan en çok etkilenecek olan Türk çiftçisi ve Türk tarımı. Bugün bunların olmaması gübrenin sevk edilememesi çok ciddi problemler oluşturur. Bugün birleşmiş milletler genel sekreteri dünyada bir gübre koridoru oluşturması sağlık koridorunda ki gibi Türkiye'nin de bundan rol alması gibi bir durum söz konusu. Ki biz bu konuyu son derece destekliyoruz. Böylesine bir krizde kendi kendimize kriz oluşturmanın Türk tarımına Türk çiftçisine hiçbir faydası yoktur. Hiç kimsenin de Türk tarımının çiftçisini sıkıntıya sokmaya hakkı yoktur. Buna bağlı olarak hazırlamış olduğumuz basın metnini müsaadenizle okumaya çalışacağım’’ ifadelerini kullandı.
GÜBRE FİYATLARI SON İKİ YILDA ARTTI!
Gıdanın temeli olan bitkisel üretim konusunda dünya ülkelerinin kendi koruyucu politikalarını geliştirdiğini ifade eden GÜİD Başkanı Güneş, gübre fiyatlarının son 2 yılda da artış gösterdiğinin altını çizerek şu konuşmayı yaptı; ‘’2017 Nisan ayında el yapımı patlayıcıları takip etmek amacıyla çıkarılmış tebliğ ile uygulama konulan GTS isimli Gübre Takip Sistemi patlama özelliği olan ve satışı halen yasak amonyum nitrat gübresi dışında tüm gübrelerde uygulanmasıyla sorunlar her geçen gün büyümektedir. Sektör temsilcileri her türlü zorluğa rağmen GTS'ni Tarım ve Orman Bakanlığının talimatıyla uygulamaya çalışmaktadır. GTS; Maliyet, ödeme, DNA markör, sistemsel ve tek yüklenici firma olması nedeniyle davranışsal olmak üzere birçok ana başlıkta ele alınması gereken sorunlar barındırmaktadır. 2022 yılında uygulama devam ederken GTS yüklenici firması 10 ay sonra firmalara geriye dönük fiyat farkı faturaları kesmiştir. Firma geriye dönük fiyat farkı faturalarının Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapıldığını söylemekte, bakanlık ise yetkinin firma da olduğunu belirtmektedir. Covid süreci ile başlayan gıda arz ve güvenliği tüm dünya ülkeleri için en önemli konu haline gelmiş, gıdanın temeli olan bitkisel üretim konusunda ülkeler kendini koruyucu politikalar belirlemiştir. Bitkisel üretimde verim ve kalitenin en önemli ihtiyacı olan gübre fiyatları son 2 yılda artış göstermiştir. Rusya-Ukrayna savaşıyla arz sorunları başlaması nedeniyle BM Genel sekreteri dahil birçok otorite açıklamalar yapmıştır’’ sözlerini kaydetti.
ÇALIŞMALAR YETERLİ DEĞİL GTS FİRMALARI DURUMA EL ATMALI
Gübre fiyatlarındaki artışlardan dolayı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Tarım ve Orman Bakanlığının çalışmalar yürüttüğünü ama yeterli olmadığını söyleyen Başkan Güneş, GTS firmalarının da yaşanan artışa el atmaları gerektiğini vurguladı. Ek maliyet nedeniyle ekonomik şartları ağırlaşan sektörün Türk Çiftçisini daha da zora soktuğunu ifade eden Başkan Güneş, ‘’Cumhurbaşkanımızın talimatıyla gübre firmaları fedakarlıklar yaparak Türk çiftçisine gübre arzında sorunlar olmaması için Tarım ve Orman Bakanlığı ile birlikte çalışmalar yapmıştır. Böylesine önemli bir sektörde yaşanan sorunlara karşılık GTS yüklenici firması da elini taşın altına koymak zorundadır. Eski fiyatlarla 350 Milyon liraya yakın maliyeti olan sisteme W 93,53 oranında geriye dönük fiyat fark faturası kesilerek 350 milyon liraya yakın ek maliyet gelmesi ekonomik şartları ağırlaşan sektörü dolayısıyla Türk Çiftçisini daha da zora sokmaktadır. Yeni fiyatlarla bu maliyet yaklaşık 650 Milyon lira gibi devasa bir rakama ulaşacaktır. Firma aynı zamanda bu fark faturalarının sözleşmeye göre olması gerektiğini yapılan zamların geçmiş dönem hakları saklı kalmak kaydıyla fiyat fark faturalarını kesmektedir. Sözleşmedeki fiyatın 0,38 dolar olduğundan yola çıkarsak yaklaşık 1,5 milyar lira tutarında inanılmaz bir maliyet gelecektir. Gelecek her ek maliyet Türk Tarımına zarar verecek, gıda enflasyonu ile nihai tüketiciye yansıyacaktır’’ dedi.
‘GÜBRE, ÇİFTÇİLİNİN ELİNE ULAŞMAZSA SORUMLULUĞU KİME AİT?’
Tarımcıların isteklerini dile getiren Başkan Güneş, geriye dönük fiyat farkı sebebiyle Türk çiftçisinin eline geçmeyen gübreler nedeniyle tamiri zor bir sürece gireceklerini aktararak şu ifadeleri kullandı; ‘’Geriye dönük fiyat fark faturalarının ödenmemesi halinde yüklenici firma GTS uygulaması için gerekli barkod ve etiketleri vermemektedir. Sektör temsilcileri olarak geriye dönük fiyat farkı faturalarını ret etmekteyiz, bu nedenle etiket alamadığımız için üretim ve sevkiyatlarımız durma noktasına gelmiştir. Sorumlusu ve sebebi belli olmayan geriye dönük fiyat fark faturaları öne sürülerek herhangi bir nedenle gübre arzını ve Türk Tarımını sıkıntıya sokmaya hiçbir kimsenin hakkı yoktur. Gübrenin çiftimize ulaşmadığı durumda ortaya çıkacak tamiri zor durumun sorumluluğu kime ait olacaktır. Gübre sektörü olarak geriye dönük fiyat farkı faturalarını asla kabul etmiyoruz. Öncelikle geriye dönük faturaların iptal edilmesi akabinde sistemin yeniden uyarlanması, aksaklıklarının giderilmesi için; Sayın Cumhurbaşkanımızdan Tarım ve Orman Bakanlığı yönetiminde sorunlarımıza sektörün paydaşlarıyla birlikte istişare edilerek ivedilikle çözüm bulunmasını kamuoyu önünde arz ve talep etmekteyiz’’ sözleriyle isteklerini bildirdi.
Ayşem SİCİM