İLK MÜSLÜMANLAR BAĞLAMINDA TENCÎMU’L-KUR’ÂN-1

  • SUR YAPIIIIIII

   Bu ayki ustalar köşesinde Iğdır Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Bölümü Öğr. Gör. Dr. Zeki HALİS’in Iğdır Üniversitesi sosyal bilimler dergisinde 2012 yılında yayınlanan ‘ilk müslümanlar bağlamında tencîmu’l-kur’ân’ yazısından alıntıları iki bölüm halinde paylaşacağız.

 

TENCÎM’İN MÜSLÜMANLAR AÇISINDAN SEBEPLERİ VE HİKMETLERİ

   Tencîmu’l-Kur’ân” (Kur’ân’ın peyderpey indirilmesi) denilmektedir. Böylece Tencîmu’l-Kur’ân tabiri, Kur’ân’ın, Hz. Peygamber (a.s.)’ın nübüvveti süresince, meydana gelen olaylara ışık tutacak, problemlere çözüm getirecek bir şekilde âyet âyet, sûre sûre indirilmesi manasına gelmektedir

   Kur’ân’ın peyderpey nüzûlünün birçok hikmet ve sebebi bulunmaktadır. Bu hikmet ve sebeplerden bir kısmı, Hz. Peygamber (a.s.)’dan sonra vahyin ilk inanan muhatapları olan Müslümanlar ile alakalıdır. Kur’ân’ın toptan değil de peyderpey inmesi neticesinde Müslümanlar bir anda, bütün mükellefiyetleri şâmil bir kitabın tamamıyla muhatap olmadıkları gibi böyle bir kitabı çok kısa bir zamanda okuma ve ezberleme zorunda da kalmamışlardır. Ayrıca bu nüzûl sayesinde, özellikle ilk devirlerde Hz. Peygamber (a.s.) ile birlikte birçok eziyete ve sıkıntıya maruz kalan Müslümanlar, peyderpey gelen âyetlerle teselli ve takviye edilmişlerdir. Diğer taraftan bu nüzûl neticesinde peyderpey nâzil olan vahiy, çok önemli yanlışlar yaptıklarında Müslümanları hemen uyarmış ve yanlışlarını düzeltmiştir.

   1-MÜSLÜMANLARIN EKSERİSİNİN ÜMMÎ OLUŞU

   Kur’ân’ın peyderpey inişinin önemli sebep ve hikmetlerinden birisi, o günkü Müslümanların ve diğer muhatapların okuma-yazma ve eğitim durumlarının gözetilmesidir. Çünkü Kur’ân’ın nâzil olduğu muhitte yaşayan Arapların birçoğu ümmî olup, okuma yazma bilmiyordu. Âyette(65/2) bahsedilen ümmî toplumun fertlerinin birçoğu “kitap”tan haberdar değillerdi ve hiç uyarılmamışlardı. Bu yüzden önceden alışık olmadıkları Kur’ân, toplu halde yazılı bir metin olarak gelseydi bu ümmî toplum içinde, onu okuyabilecek insan ya bulunamayacak ya da çok az bulunacaktı. Böylece Kur’ân’ın toptan inmesinin muhataplara faydası olmayacak, hatta onların kaldırılamayacakları yüklere sebebiyet verecekti. Bu yüzden, onu ezberlemek ve anlamak için uzun bir zamana ihtiyaçları vardı. İşte onlara bu uzun zamanı, Kur’ân’ın yirmi üç senede peyderpey nüzûlü sağlamıştır. Ayrıca Kur’ân’daki bütün hükümleri bir anda almak zorunda kalsalardı, dinden nefret edip kaçabilirlerdi. Bundan dolayı Allah, Kur’ân’ın inişi konusunda onlara merhamet etmiş, onlara kolaylıkla muamelede bulunmuş ve onları bir anda bütün Kur’ân’ı okumakla, ezberlemekle ve ondaki bütün hükümlerle amel etmekle mükellef kılmamıştır. Ayrıca, Kur’ân’ın ihtiva ettiği hükümler birden nâzil olsa idi, yeni Müslüman olacak kimselerin bu hükümlerin hepsi ile daha İslâm’ın bidâyetinde mükellef olmaları îcab edecekti. Mesela Müslümanlar, hem sayı hem de güç bakımından pek az bulundukları bir zamanda cihâd ile mükellef olacaklardı

   2-MÜSLÜMANLARI TESELLİ ETMEK VE MÜJDELEMEK

   Müslümanlar, özellikle kıssalar vasıtasıyla, kendilerinden önce de müminlerin yaşadığını, onların da birçok eziyete maruz kaldıklarını ama imanları sayesinde sabrettiklerini öğrenmişlerdir. Bu nüzûl neticesinde inen her vahiy Müslümanlara psikolojik destek sağlamış, inkârcıların her türlü baskısı karşısında, korku, kaygı, endişe, sıkıntı ve üzüntü yaşadıklarında, belli aralıklarla müdahale ederek Müslümanlara destek olmuştur. Dolayısıyla bu nüzûl Müslümanlar hakkında rahmet olmuştur. Yani geçmiş peygamberlerde ve onların ümmetlerinde sizin için iyi örnekler vardır. Siz de onlar gibi sabretmeli ve cihada devam etmelisiniz. Onlardan öyleleri vardı ki düşmanları tarafından birçok musibete veyahut yenilgiye maruz kalmalarına rağmen hiçbir şekilde zafiyete düşmemişlerdir. Çünkü onların başlarına bu musibetler, Allah ve peygamber yolunda oldukları için geliyordu. Sizin durumunuz da aynı olduğu için siz de herhangi bir zaafa kapılmamalısınız. Bu da onları daha dikkatli davranmaya teşvik etmekteydi. İşte vahyin, meydana gelen hadiselerle birlikte yürümesi, Müslümanlara moral vermesi, yeri geldiğinde inkârcı kâfirleri tehdîd etmesi, Kur’ân’ın peyderpey nüzûlü sayesinde olmuştur.

Yorum Yaz
  • UYARI: Konuyla ilgisi bulunmayan, hakaret içeren cümleler veya imalar, inançlara saldırı, şiddete teşvik yorumları onaylanmamaktadır.