Aydın'daki KYK Yurdunda yaşanan asansör faciası ile bir öğrenci hayatını kaybederken önceki gün Çorum'daki KYK'da asansör arızası öğrencileri korkuya sürükledi. MMO Antalya Şube Başkanı İbrahim Atmaca, kontrollerin özel sektör tarafından yapılmasını eleştirdi.
Aydın ilinin Efeler İlçesinde Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı Kredi ve Yurtlar (KYK) Güzelhisar Kız Öğrenci Yurdunda 25 Ekim 2023 tarihinde yaşanan asansör “kazası” ve gencecik bir öğrencinin çok üzücü bir şekilde hayatını kaybetmesinin ardından önceki gün Çorum'daki KYK'da da asansör arızası yaşanması toplu yaşam alanlarındaki asansörlerin güvenlik sorunlarını haklı olarak ülke gündemine taşıdı.
Yaşanan olayları 'üzücü' olarak niteleyen Makina Mühendisleri Odası (MMO) Antalya Şube Başkanı İbrahim Atmaca, 2012 yılında çıkan yasa ile birlikte asansör kazalarının azaldığına işaret ederken son dönemde yeniden yaşanan asansör kazaları sonrasında ise halen eksiklikler olduğunun görüldüğünü söyledi.
BİRİNİCİ DERECE YÖNETİCİ SORUMLU
Asansörlerde birinci derece sorumlunun yönetici olduğunun altını çizen Başkan Atmaca, "Asansör yönetimi bir asansör firması ile anlaşarak periyodik bakımlarını yaptırmalı. Belediyeler ile anlaşan muayene kuruluşları ise belediye adına denetim yapıyor. Barada denetim yapan firma periyodik bakımlarının düzenli ve doğru şekilde yapılıp yapılmadığına bakıyor. Ancak özellikle son dönemde ekonomik kaygılardan dolayı asansör bakımlarında aksaklıklar yaşanabiliyor. Ya da yetişmiş eleman sıkıntısından dolayı düzgün şekilde bakımlar yapılamıyabiliyor" ifadelerini kullandı.
KONTROLLER PİYASAYA BIRAKILMIŞ DURUMDA
MMO olarak en baştan beri denetim yetkisinin özel sektörde değil kamuda olmasından yana olduklarına dikkat çeken İbrahim Atmaca, "Asansörlerin tescili, ruhsatlandırması ve periyodik muayenesi ile ilgili olarak belediyeler görevlendirilmiştir. Fakat özellikle periyodik muayene işinin yeterince yerine getirilememesinden kaynaklı olarak Sanayi Bakanlığı Odamızın da çok önemli katkılarıyla, asansör muayeneleri, mevcut asansörlerin iyileştirilmesi ve teknik mevzuata uygun hale getirilmesi için süreci düzenleyici bir yönetmelik çıkarmıştır. Bu yönetmeliğe en önemli itirazımız, denetimin kamusal bir görev olduğu, muayenelerin kamu adına görevlendirme ile yapılması gerektiği idi. Fakat yönetmelik, ilgili belediyelerin muayene işini protokoller aracılığıyla A Tipi Muayene Kuruluşlarının yapmasını getirmiş ve kamusal bir anlayışla olması gereken denetimler piyasaya açılarak bir rekabet unsuru haline getirilmiştir. Kontroller şu anda piyasaya bırakılmış durdumda. Denetimler kar amacı güdülmeden yapılmak zorunda. Kamuda denetim yapabilecek iki kirim var. Bir tanesi Makina Mühendisleri Odaları diğeri de TSE'dir. Kontrolü yapan kamuya verilmeli ancak periyodik bakımları yapmak özel sektörde kalabilir" açıklamasında bulundu.
YÖNETİCİ ASANSÖRÜ KAPATMALI
Makina Mühendisleri Odası Başkanı İbrahim Atmaca, "Asansörlerde kırmızı ya da sarı etiket var ise bina yöneticisinin yapması gereken ilk iş asansörü kullanıma kapatmaktır. Gerekli bakımlar yapıldıktan sonra ve ilgili belediyeye bağlı şirketin gelerek kırmızı ya da sarı etiketi değiştirmesi ile birlikte asansörü yeniden kullanıma açmalıdır" dedi.
İnsanların can ve mal güvenliğini birinci dereceden etkileyecek söz konusu denetimler kamusal bir hizmettir ve piyasanın insafına bırakılamayacağını sözlerine ekleyen Atmaca şunları söyledi: "Bina yöneticisi, asansörün teknik mevzuata uygun güvenli bir şekilde çalışır tutulmasından birinci derecede sorumludur. Yılda bir kez yapılan periyodik denetimlerde tespit edilen hususlar ve eksikliklerin yerine getirilmesinden bina yöneticisi ve bakım firmaları, nihai planda da belediyeler sorumludur. Yöneticiler kırmızı etiketli asansörleri çalıştırmamalıdırlar. Ayrıca asansör eğer ikinci muayenede de kırmızı etiket aldıysa asansörün kapatılması ve “mühürlenmesi” ilgili Belediyenin görevidir. Üzücü can kayıplarına yol açan “kazalar” mühendislik hizmetlerindeki eksiklikler, maliyetleri düşürme çabaları ve kontrol, bakım, onarım kalitesinin düşüklüğü ve yetersizliği, işin gereği olan hususların yani denetim sonuçlarının yapılmaması, geciktirilmesi ve benzeri ihmali nedeniyle yaşanmaktadır. Bu durum halkın çıkarlarına aykırıdır."
Haber: Yalçın KÜÇÜK