Türkiye'de, geçen yıl 72,3 milyon dolarlık etilen polimer grubundaki plastik atık ithalatı gerçekleştirilirken, bu yılın ilk 4 ayında tutar 2020'nin aynı dönemine göre yüzde 135 artarak 51,2 milyon dolara ulaştı.
Birleşmiş Milletler tarafından çevre konusunda 1972 yılında Stockholm'de düzenlenen "İnsan Çevresi Konferansı"nın başlama tarihi olan 5 Haziran günü, her yıl "Dünya Çevre Günü" olarak kutlanıyor.
İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra endüstrileşme ve tüketim fazlasının neden olduğu çevre kirliliğinin azaltılması, gezegenin doğal kaynaklarının korunması amacıyla bu alışkanlıkları ve küresel bozulmayı tersine döndürmeyi hedefleyen "yeşil ekonomi uygulamaları" gelişmiş ekonomiler başta olmak üzere tüm insanlığın en önemli konuları arasında yer almaya devam ediyor.
Bu kapsamda, Türkiye'de de hem akademi dünyası hem özel sektör hem de kamu, çevre sorunlarının iktisadi açıdan değerlendirilmesi, çevreyi ve doğal kaynakları korumanın ekonomiye katkısının tespiti, çevre kirliliğinin en aza indirilmesine yönelik atılacak adımlar konusunda çalışmalar yürütüyor, düzenlemeler ve yatırımlar yapıyor.
Çevre kirliliğinde başı çeken plastik atıklar konusunda da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın yanı sıra birçok kurum ve kuruluş bu yönde çalışmalar yürütüyor. Bu çerçevede, Ticaret Bakanlığı'nca geçen ay çıkarılan tebliğ değişikliği kapsamında, plastik atık ithalatında en büyük paya sahip olan ve günlük hayatta sıklıkla kullanılan "etilen polimer" grubundaki plastik ambalaj türü atıklar ithal edilemeyecek.
Son birkaç yılda Çin başta olmak üzere birtakım ülkelerin uygulamaya koyduğu plastik atık ithalat yasakları neticesinde, bu ürünlerin ticareti, ilgili ulusal kuralların daha esnek olduğu ülkelere kayma eğilimi gösterdi. Ticaret Bakanlığı'nca söz konusu eşya grubuna ait güncel dış ticaret verileri incelenirken, etilen polimerlerden olan plastik atıkların ithalatının miktar olarak 2020 yılında bir önceki yıla göre yüzde 47 arttığı ve bu artış eğiliminin 2021 yılının aylık verilerinde de devam ettiği belirlendi.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, geçen yıl 72,3 milyon dolarlık etilen polimerler grubundaki plastiklerin döküntü, kalıntı ve hurdaları ithal edildi. Bu yılın ilk 4 ayında, 2020'nin aynı dönemine kıyasla yüzde 135 artan söz konusu plastik atık ithalatı, 51,2 milyon dolara ulaştı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından da bu artışın, iç piyasada atık toplama faaliyetlerini aksattığı belirlendi. Söz konusu atıkların Türkiye'ye gelişinin artması üzerine ulusal atık politikalarının belirlenmesinden sorumlu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile atık ithalatının düzenlemesinden sorumlu Ticaret Bakanlığı söz konusu düzenlemelere imza attı. Böylelikle bu ürünlerin, 18 Mayıs 2021'de Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğ değişikliği ile ithalatı yasaklandı.
Söz konusu tarihten önce çıkış ülkesinde ihraç amacıyla taşıma belgesi düzenlenmiş veya gümrük mevzuatı uyarınca gümrük idarelerine sunulmuş atıkların ithalatının sonuçlandırılması için de 45 gün süre tanındı. Düzenleme kapsamında Türkiye'ye "etilen polimer" grubundaki plastik ambalaj türü atıkların girişine 28 gün sonra izin verilmeyecek. Yasak 2 Temmuz itibarıyla başlamış olacak.
Atılan bu adımla hem Türkiye'nin kaynakları plastik hurda ve atıklar için yurt dışına harcanmamış hem de çevre kirliliğinin azaltılması, önlenmesi noktasında önemli bir yol kat edilmiş olacak.