Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Orhan Özçatalbaş, tarım diplomasisi hakkında görüşlerini açıkladı.
Özçatalbaş, "Esasen tarım diplomasisinin amacı; uluslararası işbirliğini teşvik etmektir. Buna göre tehditler ve fırsatlar, güçlü ve zayıf yanlarla tarım ve gıda diplomasisinin arka planını oluşturmaktadır" dedi.
"Gıda güvencesinin olmadığı bir dünyada çatışmalar, kaos ve göçler kaçınılmaz" diyen Özçatalbaş, "Günümüzde tarım ve gıda alanında; bir tehdit olarak iklim değişikliği ve bir gereklilik olarak sürdürülebilirlik arasındaki etkileşimin optimize edilmesi bir zorunluluk haline gelmiştir. Bununla birlikte Gıda Güvenliği konusu da farklı etkileri nedeniyle önemlidir" şeklinde konuştu.
Prof. Dr. Orhan Özçatalbaş, "Bir örnek olarak AB, uyguladığı politikalarla birlik üyelerini korumak ve üyeler arası ilişkileri düzenlemek yanında üçüncü ülkelerle olan ilişkileri de Eurep-Globalgap ve sonrasında Yeşil Mutabakat belgeleriyle belirlemek yönünde stratejiler geliştirmektedir" ifadelerini kullandı.
Özçatalbaş, "AB’nin sürdürülebilir kalkınma ve diğer yardım programlarıyla küresel gıda güvenliğinin sağlanmasına katkı vermek potansiyeli söz konusudur. Bu kapsamda Fattibene gıda diplomasisini Avrupa Dış Eylem Servisi ve güvenlik politikasının himayesi altında geliştirmesi gerektiğini ve gıdanın çok çeşitli güvenlik sorunlarıyla olan tüm bağlantılarını dikkate alan bir gıda diplomasisine ihtiyaç duyduğu saptamasını yapmaktadır. Yine AB, küresel gıda güvencesizliğiyle mücadelede çıkarları paylaşan tüm aktörlerle işbirliğini geliştirmesi gerektiğine ve bunun yalnızca siyasi paydaşların değil, aynı zamanda büyük ulus ötesi şirketlerden küçük ve orta ölçekli işletmelere ve STK'lara kadar kâr amacı güden ve kâr amacı gütmeyen paydaşların da dikkate alınması anlamına geldiğini savunmaktadır" açıklamasında bulundu.
TARIMSAL ÜRETİMDE İLK SIRADAYIZ
"Tarım diplomasisini Amerika, Çin Brezilya, Hollanda ve son dönemlerde Türkiye gibi ülkeler etkili kullanmaktadır" diyen Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Orhan Özçatalbaş şunları söyledi: "Türkiye tarımsal üretim değeri bakımından Avrupa’da ilk sırada, dünya gelinde ise ilk 10’da yer almaktadır. Bu önemli bir potansiyele işaret etmektedir ve kalite ve gıda güvenliği bakımından yeterliliklere sahip Türk tarım ürünlerini talep eden ülkelerde bir etkinin varlığı açıktır. Bunun yanında özellikle Rusya Ukrayna savaşı sürecinde ortaya koyduğu işbirliğini sağlayan ve müzakereyi başlatan ve yürüten başarılı politikalarıyla Istanbul Mutabakatının imzalanmasını sağlayan Türkiye, Tahıl Koridoru Anlaşması ile uluslararası düzeyde uyguladığı tarım diplomasisi ile de prestij kazanmıştır. Dolayısıyla Rusya-Ukrayna savaşının dünya tahıl arz güvencesini tehdit etmesi nedeniyle, Türkiye BM ile birlikte ilgi ülkeleri Istanbul Mutabakatı/Tahıl Koridoru Anlaşması’nın imzalanmasını sağlayarak tarım alanında diplomatik başarı sağlamıştır. Bu durum tarihi bir müzakere ve diplomasi örneği olarak kaydedilmiştir."
DİSİPLİNER ÖZELLİĞE SAHİP
Uluslararası ilişkiler disiplini kapsamında gastro diplomasi, yemek diplomasisi veya mutfak diplomasisine ilişkin akademik açıklamalar sınırlı olsa da tarihsel olarak oldukça eski bir geçmişi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Orhan Özçatalbaş, "Bu kapsamda genel olarak gıda, yemek ve özelde mutfak diplomaside resmi bir yumuşak güç veya kamu diplomasisi aracı olarak giderek daha fazla öne çıkmaktadır ve konu yeni gelişmekte olan disiplinler arası özelliğe sahiptir" dedi.
Haber: Yalçın KÜÇÜK