Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Ocak ayı Tarımsal Girdi Fiyatları Endeksini (Tarım-GFE) değerlendirdi.
Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Ocak ayı Tarımsal Girdi Fiyatları Endeksini (Tarım-GFE) değerlendirdi. Ocak ayı Tarım-GFE’nin aylık yüzde 6.24 ilan edildiğini belirten Çandır, “Bu rakam, son 9 yılın en yüksek ikinci Ocak ayı enflasyonu oldu. Ocak ayında ortalama aylık enflasyonun yüzde 1.5 olduğu düşünülürse yeniden ortalamanın çok üzerinde bir enflasyon ilan edildiğini söylemek mümkün” dedi.
Tarım-GFE’nin yıllık 95.99 olarak açıklandığını belirten Ali Çandır, şunları kaydetti:“Ocak ayı rakamı, hala son 8 yılın en yüksek rakamı olmuştur. Geçtiğimiz Mart ayında yüzde 105.70 ile üç haneli olarak açıklanmaya başlanan yıllık tarımsal girdi maliyetleri enflasyonu, o tarihten bu yana artarken Ocak ayı itibariyle yüzde 95.99 ile hem iki haneye gerilemiş hem de geçen aya göre düşüş göstermiştir. İlan edilen rakamlar, Ocak ayları itibariyle nispi yüksek bir dönem içerisinde olduğumuzu göstermektedir. Özellikle yıllık düzeyde geçmişe göre hala rekor düzeylerde bulunmaktayız.”
YILLAKTA EN YÜKSEK ARTIŞ YEMDE
Ocak ayı Tarım-GFE’nin alt kalemlerine bakıldığında tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylıkta yüzde 5.77 ve yıllıkta yüzde 95.54 artış olduğunu belirten Çandır, tohumda yüzde 4.21, enerjide yüzde 1.81, gübrede yüzde -4.86, ilaçta yüzde 2.94, veteriner hizmetlerinde yüzde 21.45, yemde yüzde 3.79 ve diğer kalemlerdeki yüzde 35.17’lik değişimlere dikkat çekti. Aynı kalemlerin Ocak ayındaki yıllık değişimlerine bakıldığında tohumda yüzde 115.38, enerjide yüzde 59.35, gübrede yüzde 81.69, ilaçta yüzde 79.44, veteriner hizmetlerinde yüzde 46.16, yemde yüzde 117.25 ve diğer kalemlerde ise yüzde 115.10 artış ilan edildiğini belirten Çandır, “Tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarında ise aylık yüzde 9.61 ve yıllık yüzde 76.90’lık artış ilan edildi” dedi.
TÜİK’in açıkladığı Ocak ayı tarımsal üretici fiyat endeksi Tarım-ÜFE’nin aylık yüzde 11.08 ve yıllık yüzde 142.84 ilan edildiğini anımsatan Ali Çandır, “Tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından son bir yıllık eğilim sürekli sektörün aleyhine seyrederken Nisan, Mayıs ve Temmuz aylarında üretici lehine bir durum yaşanmıştı. Ocak ayında makas, yine üretici lehine dönmüştür. Önümüzdeki aylarda bu eğilimin devam etmesi, üretici kesim için birikmiş zararları kapatmak açısından olumlu beklentidir” değerlendirmesinde bulundu.
Yurtiçi ve yurtdışı üretici enflasyonlarının da tarım sektörünü dolaylı olarak etkilediğini söyleyen Başkan Çandır, “Ocak ayında açıklanan aylık yüzde 4.00 ve yıllık yüzde 50.98 düzeyindeki yurtdışı üretici enflasyonu ile aylık yüzde 4.15 ve yıllık yüzde 86.48 düzeyindeki yurtiçi üretici enflasyonu genel olarak sektörün geçmişten gelen maliyet yükünü gelecekte de taşımaya devam edeceğini göstermektedir, Ancak bu ay özellikle yurtdışı üretici enflasyonu rakamının geçen aya göre düşük artışla ilan edilmesi, tarımsal girdi fiyatları üzerinde olumlu etki yapabilecektir” dedi.
YÜK ÜRETİCİNİN SIRTINDA
Ocak ayında tüketici enflasyonu TÜFE’nin aylık yüzde 6.65 ve yıllık yüzde 57.68 olarak açıklandığını anımsatan Başkan Ali Çandır, “Tüketici taraftaki gıda enflasyonu aylık yüzde 6.62 ve yıllık yüzde 71.00 olmuştu. İşlenmemiş gıda enflasyonu ise Ocak’ta aylık yüzde 9.22 ve yıllık yüzde 68.80 düzeyinde ilan edilmişti. Yaş meyve sebze enflasyonu ise aylık yüzde 6.39 ve yıllık 57.22 olarak ilan edilmişti. Tüketici taraftaki bu rakamlar, üreticilerin maruz kaldığı maliyet artışlarını, yaklaşık yarı yarıya tüketiciye yansıtabildiğini göstermektedir” değerlendirmesinde bulundu.